Fýndýk
Fýndýk (Haselnuss/Noisetier/Hazel-tree/Corylus avellana/Cobnut/Noisetier)
Kuzey yarýmkürenin ýlýman bölgelerinde yetiþen, çalýmsý veya alçak boylu, tek evcikli, erkek ve diþi çiçek ayrý aðaçta, ayrý yerlerde olan bitkiler. Fýndýðýn erkek çiçekleri týrtýlsýdýr. Diþi çiçekler ayrý aðaçta ve tomurcuk hâlinde küçüktür. Genel olarak çiçekler yapraklardan önce açarlar. Yapraklarý yuvarlak, oval veya yürek biçiminde, tüylü, yaprak kenarlarý diþlidir. Diþi çiçeklerin çanak yapraklarýndan olgunlaþan fýndýklarýn toplanmasý temmuz ve aðustos aylarýndadýr. Fýndýk aðacý türlere baðlý olarak çalý formunda olduðu gibi, 15-20 m’ye kadar da boylanýr. Kültür çeþitlerinin çoðu 3-4 m boyundadýrlar. Bununla beraber bazý memleketlerdeki tek gövdeli aðaç seklinde yetiþtirilir. Fýndýklar, meyvelerin iriliklerine ve þekillerine göre isimlendirilir.
Yurdumuzda yetiþtirilen baslýca kültür çeþitleri:
tombul fýndýk, sivri fýndýk, badem fýndýk, kan fýndýðý ve fosa fýndýðýdýr.
Türkiye’de yetiþtiði yerler:
Doðu Karadeniz bölgesi (Ordu, Trabzon, Giresun); Zonguldak, Bolu.
Kullanýldýðý yerler:
Ýç fýndýðýn bileþiminde ortalama olarak % 4’ü su, % 65,4’ü yað, % 15,6 protein, % 2,6 selüloz, % 0,98 azotsuz ekstrak maddeler ve % 1,55 kül vardýr.Yað ve proteinler bakýmýndan önemli bir besin maddesidir. Fýndýk, vitamin bakýmýndan da iyi bir kaynaktýr. En fazla B vitamini bulunur. 100 gram iç fýndýkta 0,54 mg B vitamini, ayrýca az miktarda A ve C vitaminleri de vardýr. Külünde % 0,29 Ca, %35 P ve % 0,0041 Fe bulunur. Zengin bir besin maddesi olan fýndýðýn 1000 gramý 725 kalori saðlar. Bu özellikleriyle fýndýk, bedeni ve zihni yorgunluklarý giderir. Vücuda kuvvet verir. Hamilelik ve variste de tavsiye edilir.
Fýndýk yaðý:
Böbrek aðrýlarýný giderir. Kum ve tas düþürülmesine yardýmcý olur. Barsak solucanlarýný düþürür. Mideleri rahatsýz olanlar, damar sertliði olanlar veya yüksek tansiyondan þikayet edenler, çok az yemelidir.
Bu haber 12221 defa okunmutur.
ayrca: Bu kategorideki dier haberler iin tklaynz...
|
