Ebegümeci (Malva Vulgaris)
Küçük yapraklý ebegümeci (Malva Vulgaris), çit,yol ve eski duvar kýyýlarýnda, harabeliklerde, ama yalnýzca insanlarýn yaþadýklarý yerlerin çok yakýnlarýnda yetiþir. Büyük yapraklý ebegümeci (Malva Grandfolia) ve öteki deðiþik cinsleri genellikle çiçek ve sebze bahçelerinde yetiþir. Anadolu'da 8 Malva türü yetiþmekte olup, bunlarýn çiçek ve yapraklarý bir ayrým yapýlmaksýzýn "Ebegümeci" olarak kullanýlmaktadýr. Bu bitkilerin hepsi de yapraklarýnda, çiçeklerinde ve saplarýnda (bamyada olduðu gibi) bir sümüksel madde içerirler. Küçük yapraklý bitkinin uzun saplarýnýn ucundaki yapraklar yuvarlak ve çentiklidir. Açýk pembeden eflatun rengine kadar deðiþebilen renkte çiçek açarlar.Bir de yuvarlak meyvesi vardýr. Çiçekleri, yapraklarý ve saplarý, Haziran'dan Eylül'e kadar toplanabilir. Bitki, kurutulduðunda özelliklerinin bir bölümünü yitireceði için, elden geldiðince taze kullanýlmasý gerekir. Ama kurutulmuþ bitki yine de kullanýlabilir.
Ebegümeci çayý özellikle mukoza iltihaplarýnda, gastrit, mesane iltihabý, mide ve baðýrsak mukoza iltihabýnda ve aðýz boþluðu iltihabýnda olduðu kadar, mide ve baðýrsak ülserinde de baþarýyla kullanýlabilir. Ama bu son iki hastalýk için, arpa ile karýþýk bir çorba hazýrlamak gerekmektedir. Önce arpa kaynatýlýr ve soðuduktan sonra bitki yapraklarý eklenir. Ayrýca, akciðer balgamlanmalarýnda, bronþiyal nezlede, öksürük ve aþýrý ses kýsýklýðýnda özellikle önerilir. Gýrtlak ve bademcik iltihabý ve aðýz kuruluðunda da baþarýyla kullanýlabilir. Bitki, sümüksel özelliðinin yitirilmemesi için, geceden soðuk suya koyularak demlenmelidir. Günlük kullaným için 2 veya 3 bardak ýlýklaþtýrýp, gün boyunca yudumlanarak içilmelidir.
Nefes darlýðýna yol açan akciðer amfizemi bile ebegümeci çayý ile iyileþtirilebilir. Bu durumda, günde en az 3 bardak çay içilmeli ve süzüldükten sonre geriye kalan yapraklar iyice ýsýtýlarak bronþlarýn ve akciðerin üstüne geceleyin kompres olarak uygulanmalýdýr. Oldukça ender görülen gözyaþý azlýðý durumunda da, gözlere ebegümeci banyosu ve kompresi uygulandýðýnda, çok iyi sonuçlar alýnabilir. Kaþýnan ve yanan yüz alerjilerinde de, yüzü ýlýk ebegümeci çayý ile yýkamak rahatlatýcýdýr.
Ebegümeci dýþtan, kýrýklardan veya damar iltihaplarýndan kaynaklanan yaralarda, çýbanlarda, þiþ ayak ve ellerde kullanýlýr. Kaþýnan ve yanan deri alerjilerinde yapýlan ebegümeci çayý yýkamalarý çok rahatlatýcýdýr. Bu durumlarda, ayak ve el banyolarý yapýlmalýdýr. Bu banyolarda çok iyi sonuçlar alýndýðýný söyleyebilirim (M.Treben). Özellikle kýrýk ayak kemiklerinde, yük taþýmak zorunda kalan ayaðýn þiþmesi halinde, ebegümeci harikalar yaratýr. Bir keresinde, komþum (Ref1: M.Treben) olan bir haným ayak kemiðini kýrmýþtý. Sürekli problem yaratan bu kýrýk yüzünden, bir süre sonra yeniden hastaneye yatmak zorunda kalmýþtý. Hastaneden çýktýðýnda rastladým ona (M.Treben). Sakat ayaðý dizkapaðýna kadar þiþmiþ ve baston kullandýðý halde güçlükle yürüyebiliyordu. Ýþte o zaman onunla ebegümeci topladýk (M.Treben) ve ertesi gün ayak banyolarýna baþladý. Bir hafta sonra bastonsuz yürümeye baþladý. Sað el bileði kýrýlmýþ baþka bir kadýnda da ayný olayý yaþadým (Ref1: M.Treben). Bu ev kadýný da, sað elini kullanmakta zorluk çekiyordu. Sakat el geceleri aðrýyor ve sýk sýk þiþiyordu. Ona da ebegümeci kullanmasýný önerdim (M.Treben) ve kýsa sürede baþarýlý bir sonuca ulaþýldý.
Açýk yaralý þiþ bir bacak, kiþi ne kadar yaþlý olursa olsun, uzun süre bekletilmemelidir. Burada da ebegümeci banyolarý, sinirliot ile birlikte yardýmcý olacaktýr. Sinirliot, iyice yýkanýp hafifçe ezildikten sonra yaranýn üstüne yatýrýlmalýdýr. Yara, 10 veya 15 yýldýr kapanmamýþ olsa bile, en geç bir kaç gün içinde kapanacak ve bir daha da açýlmayacaktýr. Eðer böyle bir yara yüzünden acý çekiyorsanýz, mutlaka dar yapraklý sinirliotu kullanýnýz. Yaranýn ne kadar çabuk kapandýðýný görerek þaþýracaksýnýz ve bu satýrlarý okurken, sakýn Bayan Treben abartýyor diye düþünmeyiniz! Söylediklerimde ýsrar ediyorum, çünkü onlarýn gerçek olduðunu biliyorum. (Referans1: M.Treben)
Þimdi, kulaða mucize gibi gelebilecek, ama gerçeklere dayanan bir öykü anlatmak istiyorum (M.Treben). Bu küçücük bitkinin þifalý gücüne þaþmamak elde deðil. Bir gün Linz'deki Tiyatro Gazinosunda yalnýz baþýma yemek yiyordum (M.Treben). Yanýma oturan bir kadýnla konuþmaya baþladýk ve bu arada eþinin saðlýðý hakkýndaki üzüntülerini de öðrenmiþ oldum: Adam sýk sýk hastaneye gitmek zorundaymýþ ve son günlerde sesini de yitirmiþ. Doktorlar, sorularýna hep kaçamak yanýt verdikleri için hastalýðýn gýrtlak kanseri olduðundan kuþkulanmaya baþlamýþ. "Cesaretinizi yitirmeyiniz, þifalý bitkileri deneyiniz. Nasýl olsa, gýrtlak iltihaplanmalarýný iyileþtiren ebegümecimiz var. Eþinize gün boyunca sýk sýk gargara yaptýrýn ve geceleyin de, geri kalmýþ olan posayý arpa unuyla karýþtýrarak, sýcak kompres olarak uygulayýnýz." dedim (M.Treben) ona. Tam bir hafta sonra beni (M.Treben) aradý: "Bir koruyucu melek beni masanýza yöneltmiþ olmalý. Kocam kendini çok daha iyi hissediyor. her þeyi söylediðiniz gibi yaptýk. Doktor olan kýzýma telefon ederek, babasýný hastaneden çýkaracaðýmý ve þifalý bitkilerle tedavi etmeye çalýþacaðýmý söyledim. Eðer bu seni rahatlatacaksa, yapabilirsin anne, dedi. Ayrýca, konuþtuðumuz doktorumuz da, prensip olarak þifalý bitkilere karþý olmadýðýný söyledi. Ben de kocamý eve çýkardým. Sýk sýk gargara yapýyor ve ben de bir yandan boðazýna kompresler yapýyorum. Bir kaç günden beri yine konuþabiliyor." Bir hafta sonra ikinci bir telefon daha geldi:"Kocamýn durumu çok iyi ve kýsa zamanda yeniden çalýþmaya baþlamayý düþünüyor. Size yalnýzca kocamý tedavi eden doktorun sözlerini yinelemek istiyorum: "Bu kadýn (Bayan Treben) bir altýn madalya hak etmiþ doðrusu". Yani, bizim kendi halindeki ebegümecimiz yalnýzca gýrtlak iltihabýný iyileþtirmekle kalmayýp, tehlikeli gýrtlak hastalýklarýnda da baþarý saðlayabiliyor. Bu tür olaylarda, gün boyunca kullanýlmak üzere, iki buçuk litre suya geceden bitki eklenerek demlenmeye býrakýlýr (Bir bardak suya, yarým tatlý kaþýðý ince kýyýlmýþ taze bitki) ve ertesi gün hafifçe ýsýtýlarak bir termosa doldurulur. Gün boyunca, yudumlanarak 4 bardak çay içilir ve gerisiyle de derin gargaralar yapýlýr. Hastayý sinirli kýlan, gýrtlak, aðýz boþluðu ve burun kuruluklarýnda da gün boyunca elden geldiðince sýk gargara yapýlmalýdýr.
Özellikle kýrsal kesimdeki evlerin çevresinde yetiþen ebegümeci, günümüzde azalmaya yüz tutmuþtur. Evleri çamur ve rutubetten korumak ve de güzel bir görünüm kazandýrmak amacýyla, çevrelerine beton dökülmektedir. Böylece, bitkinin yaþam alaný daraltýlmaktadýr. Varlýðý için Tanrý'ya edeceðimiz teþekkürlerin hiç bir zaman yeterli olamayacaðý, insanlýðýn bu büyük yardýmcýsý, ne yazýk ki, böylece her geçen gün azalmaktadýr.
Kullaným Biçimleri:
Çay Hazýrlamak: Yalnýzca soðuk suda demlendirilmelidir. Yarým tatlý kaþýðý bitki (ince kýyýlarak kurutulmuþ), orta boy bir su bardaðý dolusu soðuk suya akþamdan eklenir, sabahleyin süzülür ve ýlýklaþtýrýlýr.
Ayak ve El Banyolarý: Iki avuç dolusu ince kýyýlmýþ taze bitki, 4-5 litre soðuk suya akþamdan eklenir, ertesi gün, elin veya ayaðýn dayanabileceði kadar ýsýtýlýr ve süzülür. Banyo süresi 20 dakikadýr. Banyo suyu, yeniden ýsýtýlarak iki kere daha kullanýlabilir.
Bitki Kompresi: Çay süzüldükten sonra artan posalar biraz suyun içinde ýsýtýlýr, arpa unu ile lapa haline getirilir ve bir bezin üstüne yayýlarak, sýcak sýcak uygulanýr. Kompresin sýcaklýðýný yitirmemesi gerekir. Kompres süresi isteðe göre düzenlenebilir.
Referanslar:
1-"Gesundheit aus der Apotheke Gottes" "Tanrý'nýn Eczanesinden Saðlýk", Maria Treben
2-Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, Prof.Dr. Turhan Baytop, I.U Eczacýlýk Fak.
3-"Bie Yudum Saðlýk", N.Eröztürk, Anahtar Yayýnlarý,Ýstanbul,2000
EBEGÜMECÝ YEMEÐÝ
½ kilo ebegümeci
1 çorba kaþýðý tereyaðý
1 iri soðan
100 gram kýyma
1 çorba kaþýðý salça
2 su bardaðý su
2 çorba kaþýðý pirinç
4 diþ sarmýsak
¼ su bardaðý limon suyu
1 tatlý kaþýðý tuz
½ demet nane
Yapýlýþý:
Ebegümecilerini ayýklayýp yýkadýktan sonra doðrayýn. Yaðda soðaný ve kýymayý kavurun. Ebegümecileri ilave edin, karýþtýrdýktan ve biraz kavurduktan sonra suyu ilave edin. Ebegümeciler yumuþayýnca yýkanmýþ pirinçleri üzerine serpin. Pirinçler de piþince sarmýsaklarý tuzla ezip, limon suyu ile yemeðe ilave edin, iki taþým kaynatýp, ateþten alýn. Afiyet olsun.
Bu haber 19917 defa okunmutur.
ayrca: Bu kategorideki dier haberler iin tklaynz...
|
