Papatya
Mayýs papatyasý (Matricaria chamomilla L.), ülkemizde adi papatya, babunç, týbbi papatya yada sadece papatya adlarýyla bilinir. Papatya; genelde balçýklý topraklarda, orman çayýrlýklarýnda, eðimli topraklarda, tahýl, mýsýr, patates ve þalgam tarlalarýnda yetiþir. Gitgide yaygýnlaþan yapay gübre ve kimyasal ilaçlarýn kullanýmý yüzünden, çok deðerli papatyamýzýn yaþama alanlarý her geçen gün biraz daha daralmaktadýr. Fakat, kar yaðýþlý kýþlardan ve yaðmurlu ilkbaharlardan sonra alýþýlmýþtan daha fazla yetiþir. Yabani papatya ile arasýndaki fark, sarý çiçek tabanýnýn içinin oyuk ve kokusunun daha etkili ve hoþ oluþudur. Çiçekler sapsýz olarak, mayýstan aðustosa kadar, öðlen güneþinde toplanmalýdýr.
Papatyanýn, küçük çocuklar için bile her derde deva olduðunu söyleyecek olursak, herhalde abartmýþ olmayýz. Her türlü rahatsýzlýkta çocuklara papatya çayý içirilebilir. Özellikle, kramplarda ve karýn aðrýlarýnda ! Papatya çiçeði, gaz birikiminde, ishalde, deri döküntülerinde, mide rahatsýzlýklarýnda ve balgamlanmalarda yardým eder. Ayrýca, adet görme aksaklýklarýnda, adet görememe hallerinde ve daha baþka nitelikteki, dölyataðý (rahim) þikayetlerinde, uykusuzluk, testis iltihabý, yüksek ateþ, yara ve diþ aðrýlarýnda yardýmcý olur. Papatya, terletici, sakinleþtirici ve kramp çözücü etkilere sahip olmasýnýn yaný sýra, her tür iltihaplanmalarda ve özellikle mukoza iltihaplarýnda dezenfeksiyon ve iltihap kurutucu olarak kullanýlýr. Göz ve gözkapaðý iltihaplarýnda, kaþýntýlý ve akýntýlý deri döküntülerinde dýþtan kompres ve yýkama olarak, diþ aðrýsýnda gargara olarak ve ayrýca yaralarýn yýkanmasýnda kullanýlýr. Bir olay yüzünden kýzgýnlýða kapýldýðýnýzda veya sinirlendiðinizde, hemen bir bardak papatya çayý içiniz; kalbiniz zarar görmeden, hemen sakinleþeceksiniz. Aðrýlý bölgelere, kurutulmuþ papatya ile doldurulmuþ sýcak yastýklar koymak (Bitki Yastýðý) da özellikle önerilir. Yatýþtýrýcý etki içeren papatya banyolarý ve yýkanmalarý da tüm sinir sistemini en iyi biçimde etkiler. Aðýr hastalýklardan, bitkinlik hallerinden sonra kendinizi çok iyi hissetmeye baþlayacak ve rahatlayacaksýnýz. Yüz ve cilt güzelliði bakýmýnda da papatyayý unutmamalýsýnýz. Kaynatýlmýþ bitki suyu ile haftada bir kere yüzünüzü yýkayacak olursanýz, cildinizin nasýl tazelendiðini ve saðlýklý bir renk kazandýðýný göreceksiniz. Saç bakýmýnda da, özellikle saçlarý açýk renk olanlar, kaynatýlmýþ papatya suyu kullanmalýdýrlar. Böyle yýkanacak olurlarsa, saçlarýnýz güzelleþecek ve göz okþayýcý parlaklýk kazanacaktýr. Papatya merhemi, basura karþý kullanýlabilir. Bu merhem, ayrýca yaralarýn tedavisinde de kullanýlýr. Papatya buðusu kullanarak, nezle ve sinüzit kýsa sürede iyileþtirilebilir. Bu tür bir tedaviden sonra, doðal olarak, hemen soðuk havaya çýkmamak gerekir. Antik çaðda bile, sinir aðrýlarý ve romatizma, papatya yaðý ile masaj yapýlarak tedavi ediliyordu. Eski bitki kitaplarýnda yazdýðýna göre, papatya yaðý, organlarýn yorgunluðunu alýr ve kaynatýlmýþ bitki lapasý hasta mesanenin üstüne uygulandýðýnda, aðrýlarý hafifletir.
Kullaným Biçimleri:
Çay hazýrlamak: Yarým veya bir tatlý kaþýðý dolusu çiçek, orta boy bir su bardaðý dolusu kaynar suyla haþlanýr (Kaynatýlmaz), 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür.
Banyo katkýsý: Tam banyo için dört avuç dolusu, yüz veya saç yýkamak için bir avuç dolusu papatya çayý haþlanýr, 10 dakika demlendikten sonra banyo suyuna eklenir.
Kompresler: Bir bardak kaynar süt, bir yemek kaþýðý dolusu çiçeðin üstüne dökülür, demlenmesi için 8-10 dakika beklenir ve posasý süzüldükten sonra sýcak sütle kompresler yapýlýr.
Bitki yastýðý: Keten bezinden yapýlmýþ bir yastýk, kurutulmuþ çiçeklerle doldurulur ve aðzý dikilir. Kuru bir tavda iyice ýsýtýlýr ve hasta organýn üstüne koyulur.
Papatya yaðý: Güneþli havada toplanmýþ çiçekler, bir þiþenin içine gevþekçe doldurulur ve üstüne sýzma zeytinyaðý, çiçekleri örtecek kadar eklenir. Þiþe 14 gün boyunca, arada bir çalkalanarak ve kapaðý açýlarak, güneþte bekletilir. süre sonunda tülbentten süzülür ve koyu renkli þiþelerde, serin bir yerde saklanýr.
Papatya merhemi: 250g içyaðý ( veya margarin ) tavada iyice kýzdýrýlýr ve iki avuç dolusu taze çiçek içine eklenir. Tavadakiler köpüklenmeye baþlayýnca karýþtýrýlýr, aðzý kapanarak serin bir yere býrakýlýr. Ertesi gün yeniden ýsýtýlýr, tülbentten geçirilerek süzülür ve cam veya porselen merhem kaplarýna aktarýlýr. Buzdolabýnda saklanmalýdýr.
Papatya Buðusu: Ýçinde su kaynayan bir kabýn üstüne yerleþtirilen süzgecin içine, taze veya kurutulmuþ bitkiler konduktan sonra, süzgecin üstü kapanýr. Bir süre sonra , yumuþamýþ olan bu sýcak bitkiler çýkan buhar genize çekilir.
Alman Papatyasý
Alman Papatyasý (Matricaria recutita); Avrupa ve Batý Asya kökenli olup, papatya ailesinin bir üyesidir. Avrupa’ da yaygýn bir þekilde tarýmý yapýlmaktadýr. Tek yýllýk, çiçekleri 5-10 mm çapýnda, dil þeklindeki çiçekler beyaz renkli, bir sýra ve 12-20 tanedir. Tüp þeklindeki çiçekler ise sarý renkli, çok adette ve kapitilumun ortasýndadýr. Çiçek tablasý koni biçiminde, üzeri çýplak ve içi boþtur. (Diðer papatyalardan farký). Kokusu özel ve kuvvetli, tadý acýmsýdýr. Çiçekleri %1-2 oranýnda uçucu yaðlar (matricin-chamazulen, bisabolol, bisaboloksit, bisabolonoksit), rezin, flavonlar (apigenin, luteolin, quercetin) içermektedir. Bu aktif bileþikler papatyaya iltihap ve spazm giderici (anti-inflammatory ve anti-spasmodic), bakteri veya mantar öldürücü (Anti-bakteriyal ve anti-fungal), aðrý kesici (Analjezik), yatýþtýrýcý ve sakinleþtirici (Sedatif), anti-allerjik, kas gevþetici (özellikle mide-baðýrsak sisteminde), antiseptik ve dezenfektan özellikler vermektedir. Yüzyýllardýr güvenle yan etkisiz bir þekilde kullanýlmaktadýr.
Faydalarý ve Kullaným Alanlarý:
Aðýziçi pamukçuk (Aft) ve yaralar, aðýz ülserleri (canker sores- mouth ulcers)
Konjoktivit (Gözdeki konjoktivanýn iltihabý: kaþýntý, çapaklanma ve kapaklarýn birbirine yapýþmasý þeklinde görülebilir. Allerjik, mikrobik, güneþ veya sýcak sebepler olabilir.)
Kolik (Kalýnbaðýrsak ve karýn boþluðunda duyulan sancý)
Ýshal ve sürgün (Diarrhea)
Stresli kolon veya kalýn baðýrsak kasýlmasý, baðýrsak allerjisi (IBS: Irritable Bowel Syndrome)
Ekzema
Diþeti Ýltihabý (Gingivitis ve perrodontal hastalýklar)
Mide Ekþimesi ve Mide ekþimesinden dolayý yemek borusunda veya midede duyulan yanma hissi (Heartburn)
Sindirim güçlüðü ve hazýmsýzlýk (Indigestion)
Uykusuzluk problemleri
Peptic Ülser
Deri Tahriþleri
Ülseratif Kolit (Kalýnbaðýrsak iltihabý)
Burkulma ve kas zorlanmalarýna karþý kas gevþetici
Depresyon, stres ve sinirsel durumlara karþý sakinleþtirici
Böbrek ve safra kesesi taþlarýna karþý çözücü, idrar arttýrýcý
Soðuk algýnlýðý ve saman nezlesine karþý
Ateþ düþürücü olarak kullanýlmaktadýr.
UYARILAR:
Kan inceltici (Anti-koagülant) ilaçlarla (Aspirin, heparin, warfarin gibi) beraber kullanýlmasý tavsiye edilmemektedir. Önerilen dozlarda bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur.
Referanslar:
1-"Gesundheit aus der Apotheke Gottes" "Tanrý'nýn Eczanesinden Saglýk", Maria Treben
2-Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, Prof.Dr. Turhan Baytop, I.U Eczacýlýk Fak.
3-Franz,C. ve Vömel, A.: Ökologischer Vergleich von Kamillenkultivars-Uluslararasý Týbbi Bitkiler Kollogiumu Bildirileri 62, Ýzmir,1974
Bu haber 54844 defa okunmutur.
ayrca: Bu kategorideki dier haberler iin tklaynz...
|
