Binbirdelik Otu - Sarý Kantaron
Binbirdelik Otu (Hypericum perforatum L.) tarla, yol ve orman kýyýlarýnda, tepelerde ve çayýrlarda Temmuz’dan Eylül’e kadar çiçeklenen ve ülkemizde, sarý kantaron, kanotu, kýlýçotu, mayasýlotu ve yaraotu gibi yöresel adlara da sahip olan þifalý bir bitkidir. Bitki 25-60 cm boyunda olup, çok dallýdýr ve saplarý ayrý olduðu halde bir þemsiye biçimindeki çiçekleri 5 parçalý, korolla altýn sarýsý renkli ve kenarlarý siyah renkli guddeli tüyler ile çevrilidir . Erkek organlarý çok adette ve 3 demet halinde bir araya toplanmýþtýr. Yapraklar ýþýða karþý tutulduðunda, yað guddeleri, parlak noktacýklar halinde kolaylýkla görülür. Bitkiye binbirdelik otu denmesi bu özellikten ileri gelmektedir. Yanýlmamak için, tam olarak açmýþ bir çiçeði parmaklarýnýzýn arasýnda ezdiðinizde, ondan kýrmýzý bir su aktýðýný göreceksiniz. Tanen (tannin), uçucu yaðlar (carophyllene, pinene, limonene, myrcene), flavon türevleri (flavonoids; quercitrin, quercitin, rutin), hipericin (hypericin, pseudohypericin), karoten (carotene), Vitamin C ve resin içermektedir. Binbirdelik otunun Türkiye' de 70 kadar türü olup; bu türlerden büyük çiçekli binbirdelikotunu (koyunkýran, kuzukýran),(Hypericum calycinum L.) yiyen hayvanlar (Koyun, sýðýr,at) dan yalnýz beyaz tüylü olanlarda bazen ölümle sonuçlanan, deri hastalýklarý meydana gelir. Siyah tüylü hayvanlarda bu tip bir duyarlýlýk meydana gelmemektedir. Avrupa ve Anadolu ‘da yaygýn bir bitki olup; Hristiyan inancýnda kutsal bir yeri vardýr. Avusturya’da Ýsa’nýn haç kaný, , Tanrý kayrasý otu ve peygamber kaný gibi isimlerle anýlmaktadýr.
Binbirdelikotu çayý ; sinir yaralanmalarýnda ve her türlü sinirsel þikayetlerde, çarpma sonucu yaralanmalarda ve aðýr kaldýrma sonucu ortaya çýkan rahatsýzlýklarda kullanýlýr. Ayrýca o, ishale karþý da çok etkili bir bitkidir. Sinirsel yüz aðrýlarý , günde 2-3 bardak binbirdelikotu çayý içip, dýþtan da (haricen) aðrýlý bölgeler uzunca bir süre binbirdelikotu yaðý ile ovalanarak iyileþtirilebilir. Bitkinin ayrýca, sinir iyileþtirici olarak adlandýrýlan ve sinirsel rahatsýzlýklarda, nevrozlarda, uykusuzlukta ve sinir yorgunluklarýnda baþarýyla kullanýlan bir de tentürü (Binbirdelikotu Tentürü) hazýrlanabilir. Bu tentür dýstan (haricen) friksiyon (ovarak sürme) biçiminde, içten (dahilen) ise, günde 10-15 damla, 1 yemek kaþýðý suya karýþtýrýlarak kullanýlýr. Konuþma bozukluklarýnda, rahatsýz uykularda, histeri krizlerinde, uyurgezerlikte olduðu kadar, yataða iþeme ve depresyonlarda da baþarýyla kullanýlabilir. Tüm bu hastalýklarda içten binbirdelikotu çayýný kullanýrken, bir yandan da oturma banyolarýnýn çok olumlu sonuçlar verdiðini söyleyebiliriz. Haftanýn 6 günü, arka arkaya ayak banyolarý alýnmasý da tavsiye edilmektedir. Sinir sistemi ile ilgili tüm rahatsýzlýklarda bu kür önemlidir.
Geliþme çaðýndaki genç kýzlarýn, bir süre (Birkaç ay) günde 2 bardak binbirdelikotu çayý içmeleri tavsiye edilir. Bu çay, cinsel organlarýn geliþmesine yardýmcý olacak ve adet görme düzensizliklerine son verecektir. Çok ünlü olan Binbirdelikotu (Kantaron) Yaðý’da hiç bir evde eksik olmamalýdýr. Gerçekten de binbirdelikotu yaðý ; aðrý kesici, iltihap önleyici ve iyileþtirici özellikleriyle, en iyi yara yaðýdýr. Bu yaðý herkes kolayca hazýrlayabilir. Ýyýlestirme gücünü en az 2 yýl korur ve yalnýzca açýk yaralarda, yeni yaralanmalarda, hematomlarda (Deride mavi-mor lekeler), beze þiþkinliklerinde, güneþ yanýklarýnda ve pürüzlü yüz ciltlerinde bakým toniði olarak kullanýlmakla kalmayýp, uçuklar (herpes), varisli damarlar, basurlar (hemorrhoids), sýrt aðrýlarý, lumbago, siyatik, mafsal (eklem) iltihabý, romatizma ve felçli-inmeli (paralysis) bölgelerde de etkili bir friksiyon (Ovarak sürme) yaðý olarak kullanýlabilir. Yanýklarda ve haþlanmalarda etkili bir yaða sahip olabilmek için bitkinin çiçekleri keten tohumu yaðýna yatýrýlýr. Bu yað, güneþ yanýklarýnda da kullanýlabilir. Karýnlarýna zeytinyaðý ile hazýrlanmýþ binbirdelikotu (Kantaron) yaðý sürüldüðünde karýn aðrýsý çeken bebeklerin aðlamalarý sona erer.
Sarý Kantaron (Hypericum perforatum); çok yýllýk, üzerinde pek çok sarý çiçeði olan bir çalý türü olup, Asya’ dan Amerika’ ya kadar dünyanýn pek çok ülkesinde doðal olarak yetiþen ve Ortaçaðdan beri güvenle kullanýlan bir bitkidir. Binbirdelikotu olarak da bilinir. Bu bitki hakkýndaki modern ilgi; 1997 yýlýnda Newsweek dergisinde ve sonrasýnda diðer gazete ve dergilerde çýkan makale ve yazýlar ile ABD’de bazý TV programlarýnda yapýlan haberlerden sonra daha da arttý denilebilir. Aslýnda bundan yýllarca önce baþta Almanya olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde bu bitki “Doðal Antidepresan” olarak kullanýlýyordu ve diðer antidepresan ilaçlardan çok daha az yan etkili olmasý nedeniyle zaten dikkatleri üzerine çekmiþti.
Yapýlan araþtýmalara göre bitki 50’den fazla etken madde içermekte olup; bunlardan en önemlileri hiperisin (hypericin), flavonoidler, taninler, resin ve prosiyanidinler’ dir. Sarý kantaron hakkýnda yapýlan araþtýrmalar bu bitkinin sentetik antidepresan ilaçlarla benzer etkili olmasýna raðmen daha az yan etkiye sahip olduðunu ortaya koymuþtur. Hiperisin beyindeki Teta dalgalarýný da arttýrmaktadýr. Teta dalgalarý normalde uyku esnasýnda meydana gelirler ve derin düþünce veya meditasyon, yüce duygular, memnuniyet ve yaratýcý düþüncenin artmasý gibi þeylerle iliþkilidirler. Sarý Kantaron Ekstresi aþaðýdaki durumlarda önerilmektedir:
Faydalarý ve Kullaným Alanlarý:
Yaralarýn iyileþme sürecini hýzlandýrýr.
Hafif ve orta þiddetteki depresyonlarda rahatlatýcý ve sakinleþtirici etkisi vardýr.
Korku, endiþe, kaygý, umutsuzluk ve çaresizlik duygularýnýn giderilmesinde yardýmcýdýr.
Siyatik, eklem iltihabý (artrit) ve pre-menstural kramplar (Adet öncesi aðrý ve sýkýntýlar) giderilmesinde faydalýdýr.
Safra salgýsýný uygun yönde etkileyerek sindirim sistemini rahatlatýr.
Kronik yorgunluk sendromunda, uykusuzluk, menopoz dönemindeki sýkýntý, stres ve gerginliklerin giderilmesinde etkilidir.
Kullaným Biçimleri :
Çay Hazýrlamak : 1 tatlý kaþýðý dolusu bitki, orta boy 1 su bardaðý kaynamýs suya eklenir ve 3-4 dakika demlendikten sonra süzülür. Yukarýda belirtilen durumlarda günde 2-3 bardak içilir.
Binbirdelikotu (Kantaron) Yaðý Hazýrlamak : Günesli havada toplanmýs çiçekler, gevsek biçimde bir siseye doldurulur ve üstüne, sýzma zeytinyaðý eklenir. Zeytinyaðý çiçekleri örtmelidir. Mayalanma süresi olan 3-5 gün süresince sisenin kapaðý açýk tutulur ve arada bir çalkalanarak, günesli bir yerde bekletilir. Daha sonra þiþenin kapaðý kapatýlýr ve 4-5 hafta boyunca, arada bir çalkalanarak güneste bekletilir. Süre sonunda süzülür, çiçekler de sýkýlýr ve koyu renkli þiþelere doldurularak saklanýr. Yanýk yaralarý için, zeytinyaðý yerine, ketentohumu yaðý kullanýlýr.
Binbirdelikotu (Kantaron) Tentürü Hazýrlamak : 1 lt konyaðýn içine, güneste toplanmýþ ve ince kýyýlmýs 2 avuç bitki (sap, yaprak ve çiçek ) eklenir. Sise 14 gün boyunca güneþte bekletilir ve arada bir çalkalanýr. Süre sonunda süzülür ve koyu renkli þiþelere aktarýlarak, serin bir ortamda saklanýr.
Sarý Kantaron Ekstresi: (Hypericum perforatum L.) Özellikle Avrupa ve Amerika'da çay yerine, bitkinin çiçek, yaprak ve saplarýndan elde edilen ve kapsül þeklinde satýlan ekstresi de kullanýlmaktadýr. Kronik yorgunluk sendromunda, menopoz dönemindeki sýkýntý, stres ve gerginliklerin giderilmesinde faydalýdýr
Referanslar :
1-"Gesundheit aus der Apotheke Gottes" "Tanrý'nýn Eczanesinden Saðlýk", Maria Treben
2-Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, Prof.Dr. Turhan Baytop, I.U Eczacýlýk Fak.
3-http://www.alternative-medicines.com/feature/features.htm
Bu haber 56205 defa okunmutur.
ayrca: Bu kategorideki dier haberler iin tklaynz...
|
