Havuç
(Mohrrübe/Carotte/Carrot/Daucus corota)
Kökleri sebze olarak yenen iki yýllýk bir kültür bitkisidir. Havucun vatani Orta Avrupa’dýr. Yabânî olarak Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’da rastlanýr. Memleketimizde de rastlanmaktaysa da kültür havucu özelliðinde deðildir. Bitki 1-1,5 m kadar boylarýnda, az dallý, parçalý yapraklýdýr. Çiçekleri yazýn açan küçük, beyazýmsý renkli semsiye durumunda toplanmýþlardýr. Elveriþli topraklarda ana kök bir metre kadar derine inebilmektedir. Havucun kazýk seklindeki etli kökleri kültür sâyesinde meydana gelmiþtir. Havucun açýk sari-turuncu renkteki dýþ kýsmý kabuk kýsmýdýr. Kök meyveleri farklý türleri sebebiyle çeþitli sekil ve büyüklüktedir. Koyu sarimsi-turuncu renkte olan iç kýsmý odun dokusuna tekâbül etmekle birlikte genellikle parankima tik hücrelerden yapýlmýþtýr.
Türkiye’de yetiþtiði yerler:
Doðu Anadolu hâriç bütün Anadolu.
Kullanýldýðý yerler:
Bitkinin tohumlarý ve kazýk kökleri (havuç) kullanýlýr. Tohumlar eterik yað ihtiva eder ki, bu da geraniol elde etmekte kullanýlabilir. Ayrýca konserve ve parfümeri sanâyiinde kullanýlýr. Kültür kök meyveler likopin, karotin provitamin A, B1, B2, C vitaminleri, % 7 oranýnda seker, % 29 kadar fosfor ve mâdenî tuzlar ihtiva eder. Bu kök meyveler ham madde olarak karotin elde etmede, gýda olarak tâze ve tursu hâlinde kullanýlýr. Provitamin A, vücutta vitamin A hâline geçer. Vitamin A, hastalýklara karþý mukâvemet kazandýran, göz ve cilt hastalýklarýný önleyen çok faydalý bir maddedir. Tâze havuç, güneþ yanýklarý vakalarýnda lapa hâlinde kullanýlýr. Havuç unu ve suyu çocuklarýn beslenmesinde çok faydalýdýr.
Bu haber 14846 defa okunmuþtur.
ayrýca: Bu kategorideki diðer haberler için týklayýnýz...
|
