ifal Bitkiler ve Otlar in Tklaynz




Kategoriler

Ana Sayfa
Þifali Bitkiler
Bitki Sözlüðü
Baharatlar
Yemek Tarifleri
Salk Bilgileri









Haþhaþ


(Schlafmohn/Poppy/Papaver/Papaveraceae/Papaver somniferum glabrum/Oplum poppy)

Yüzyýllardan beri ekilmekte olan bir kültür bitkisidir. Haþhaþ ziraatýnýn ilk defa nerede baþlamýþ olduðu kesin olarak belli deðildir. Bâzý yazarlara göre Akdeniz havzasý, Anadolu ve Mezopotamya’dýr. Türklerin eski anayurtlarý olan Orta Asya’da haþhaþ ziraatýný yapmakta olduklarý ve göçler ile bu kültürü etrafa yaydýklarý düþünülmektedir. Etiler zamanýnda Anadolu’da haþhaþ ekimi yapýldýðý arkeolojik kazýlarla ortaya çýkmýþtýr. Anadolu birçok coðrafik ve ekolojik haþhaþ gruplarýnýn toplandýðý bir yerdir. Bu sebeple Anadolu’da çok çeþitli haþhaþ gruplarýna rastlanýr. Türkiye’de yetiþtirilen haþhaþ iki alt türe ayrýlmaktadýr:

1) Papaver somniferum alt tür anatolicum (Körhashas):
Bitki 50-120 cm boyunda, az veya orta dallý, kapsülleri büyük(5 cm çaplý), kalýn kabuklu, konik, yuvarlak,olgunlaþýnca delikleri açýlmayan türdür.

Bu alt türün de beyaz ve mor çiçekli olan varyeteleri (çeþit) vardýr.

Varyete albescens (Akhashas):
Çiçekler saf beyaz, tohumlar beyaz veya devetüyü renklidir. Ekilmekte olan haþhaþlarýn % 60-70’ini bu varyete teþkil etmektedir. Bilhassa soft bölgede (Amasya, Tokat, Çorum, Malatya) ekilmektedir.

Varyete violascens (Karahashas, Gökhashas):
Çiçekler açýk veya koyu mor, tohumlar gri veya kahverengidir. Yukarýdaki varyeteye göre daha az ve genellikle onunla birlikte ekilmektedir.

2) Papaver somniferum alttür spontaneum (Açikhashas):
Bitki 60-100 cm boyunda, kapsülleri küçük (2,5 cm çaplý), çok ve nadiren orta dallý, ince kabuklu olup olgunlaþýnca kapsül meyvede delikler açýlýr. Bu alt türün de varyeteleri vardýr. Ekimi körhashas alt türünün varyetelerine göre az olmakla beraber Bilecik, Kütahya, Uþak, Afyon, Burdur, Isparta, Denizli ve haþhaþ zirâatý yapýlan hemen her mýntýkada bulunur. Varyete violaceum’un çiçekleri açýk mordan koyu mora kadar deðiþen renkli, dip kýsýmlarý koyu mor renklidir. Tohumlar mavimsi-gri veya kahverengidir. Anadolu’da açýk haþhaþýn en çok rastlanan varyetesidir.

Türkiye’de yetiþtiði yerler:
Anadolu.

Kullanýldýðý yerler:
Bitkinin kullanýlan kýsýmlarý ham meyvelerinin çizilmesi ile elde edilen afyon, kurutulmuþ ham meyveler, yapraklar, tohumlarý ve tohumlarýndan elde edilen yaðýdýr. Haþhaþ yapraðý elde edildiði alt türe ve gövdedeki yerine göre sekli az çok deðiþir. Bilhassa hâricen kullanýlan bâzý merhemlerin bileþimine girer ve aðrý dindiricidir. Haþhaþbaþý, haþhaþýn olgunlaþmasýndan, sütlüyken toplanan ve kurutulan, tohumlarý çýkarýlan kapsül meyveleridir. Bileþiminde toplanma zamanýna göre deðiþen afyon alkaloitleri vardýr. Harici aðrý dindirici olarak, özellikle diþ hekimliðinde kullanýlýr. Tohumlarýnýn yaðý ise, tohumlarý soðukta tazyik edilmesi sûretiyle elde edilen yaðdýr. Soðukta elde edilen yaðýn bileþiminde asitler az, sýcakta elde edilen yaðýn ise asitleri fazladýr. Soðukta elde edilen yað, bâzý merhemlerin bileþimine girer. Sýcakta elde edilen yað, yemek yaðý ve sanayide sabun yapýmýnda kullanýlýr. Ýçerdiði zehirli maddeler dolayýsýyla, hekim kontrolü ve tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanýlmamalýdýr.


Bu haber 22190 defa okunmutur.

ayrca: Bu kategorideki dier haberler iin tklaynz...







ifali ve Faydali Bitkiler, Alternatf Tp, Doal lalar Rehberi